W sobotę 18 października 2022 roku pływalnia Alice Milliat w Pantinie, dawniej "Leclerc”, została uroczyście zainaugurowana wspólnie przez Burmistrza Miasta i Prezydenta Aglomeracji Wschodniej. Po dwóch latach renowacji i rehabilitacji zgodnie z zasadami sztuki odzyskuje dawny blask i elegancję.
Zapraszam do przeglądania historii tego basenu i odkrywania wspólnie i poprzez obrazy odrodzenia tej perły miejskiej architektury z lat 30. XX wieku.
Historia
Mimo Igrzysk Olimpijskich w Paryżu w 1924 r. Francja wciąż pozostaje do nadrobienia zwłoki w wyposażeniu sportowym, zwłaszcza w porównaniu z Wielką Brytanią i Niemcami.
Wielu burmistrzów z etykietą SFIO, wybranych niedawno w wielu gminach na przedmieściach Paryża, wykazuje prawdziwe pragnienie stworzenia komunalnych usług zbiorowych zintegrowanych z miastem i blisko jego mieszkańców. Ten postępowy ruch polityki miejskiej spowoduje rozwój publicznych budynków sportowych w gminach wewnętrznego pasa paryskiego.
Pływalnia Pantin jest jednym z najwybitniejszych osiągnięć tych programów miejskich powstających w okresie międzywojennym.
Nowoczesna architektura z lat trzydziestych
Burmistrz Pantin Charles Auray powierzył budowę basenu swojemu synowi Charlesowi , uczniowi Georgesa-Henri Pingussona oraz inżynierowi Jeanowi Molinié (Compagnie Générale des Eaux).
Prace rozpoczęto w 1936 roku i zakończono rok później.
Projekt ma charakter sportowy i industrialny. Rzeczywiście basen będzie zasilany wodą przez pompownię CGE wybudowaną kilka metrów od niego. Będzie zatem korzystać z cieplejszej i mniej wapiennej wody pochodzącej bezpośrednio ze studni artezyjskich.
Architektura tego podwójnego programu jest bardzo silnie inspirowana architekturą holenderską, aw szczególności Willema Marinusa Dudoka (urząd miasta Hilversum i sklep Bijenkorf w Rotterdamie ). Jest w pełni zgodny z architektoniczną nowoczesnością lat trzydziestych.
Znajdujemy tam te same odniesienia, masywny budynek przypominający bunkier, złagodzony zespołem poziomych i pionowych brył utworzonych z wysunięć i cofnięć przęseł.
Żelbetowa konstrukcja pokryta jest wypełnieniem z czerwonej cegły Comptoirs tuiliers du Nord , materiału bardzo powszechnie stosowanego wówczas na przedmieściach Paryża.
Elewacje nie pełnią żadnej funkcji pomocniczej.
Długie poziome przęsła wstęgi przecinają całą długość budynku, a ich obecność świadczy o tym, że spadki obciążenia nie są na elewacji, ale wewnątrz budynku.
Obecność oculi (iluminatorów) na zewnętrznych przęsłach głównego wejścia to jedyne zewnętrzne elementy dekoracyjne przełamujące surowość całości. Zatoki i oculi są prawie wszystkie otoczone pasmem czarnego glazurowanego piaskowca.
Wnętrze basenu obraca się wokół długiej osi podłużnej, oświetlonej szklanym dachem, który zapewnia światło górne. Na jej końcach z jednej strony wejście główne wyposażone w półcylindryczną skrzynię, a z drugiej trampolinę.
Basen otoczony jest wspólnymi przebieralniami. Cztery klatki schodowe rozmieszczone w każdym rogu basenu zapewniają dostęp do przejść na dwóch piętrach, które obsługują ponad dwieście trzydzieści pojedynczych kabin. Korytarze pełniły funkcję trybun podczas organizowanych na terenie obiektu imprez sportowych.
Wystrój wnętrza wykonany jest z należytą starannością, przy użyciu nowoczesnych materiałów okładzinowych oraz szerokiego wykorzystania ceramiki polichromowanej. Zasada atrium zostaje zachowana.
Od momentu otwarcia w 1937 roku basen cieszy się dużym zainteresowaniem. Sukces w dużej mierze spowodowany licznymi kampaniami reklamowymi gminy oraz mianowaniem mistrza Francji w pływaniu Jeana Tarisa na stanowisko dyrektora placówki.
Postępujący rozkład
Basen od momentu oddania do użytku nie był poddawany żadnej większej przebudowie ani renowacji i przez lata niszczał. Pomimo włączenia w 1997 roku do spisu uzupełniającego zabytków (ISMH) cały budynek bez wyjątku ulegał niszczeniu czasu i ulegał coraz większym zmianom.
2016 r., elewacje zewnętrzne w zaawansowanym stanie ruiny. Woda deszczowa stopniowo przenikała do budynku, przechodząc za cegłami i niszcząc w ten sposób żelbetowy szkielet. Cegły, które nabrały wody pękają pod wpływem mrozu. Siatki są zainstalowane na głównej elewacji, aby zapobiec ich upadkowi.
Wyposażenie wewnętrzne nie jest wyjątkiem. Wilgoć, mróz, upływ czasu zrobiły swoje, farba jest odpryśnięta, ściany porowate, dach osłabiony.
Renesans
Trzynaście lat później rozpoczyna się wielki projekt rehabilitacyjny. Po dwóch latach renowacji i modernizacji basen, który odzyskał dawną świetność, wraca 2 lipca 2022 roku do pantinois.
Teraz nosi nazwę „ Alice Milliat Pool ”. wybrany po konsultacjach i konsultacjach z Pantinois. Jednogłośny hołd dla jednej z wielkich działaczek międzynarodowego sportu kobiecego.
Zewnętrzne elewacje
Szeroki i stonowany ganek głównego wejścia z klatką schodową, rampami i betonowym baldachimem. Przedziela ją częściowo przeszklona wypukła bryła w kształcie podkowy. Wewnątrz przestrzeń ta tworzy loggię, w której znajdują się ustawione na stałe ławki wyłożone kafelkami.
Widok na wszystkie całkowicie odrestaurowane fasady. Cegły elewacyjne odzyskały swój pomarańczowo-czerwony kolor, podobnie jak elementy z czarnego piaskowca, które podkreślają wszystkie wykusze.
Oculi ze swoimi obrotowymi ramami w naturalny sposób przywołują iluminatory liniowców oceanicznych i wodną funkcję tego miejsca.
Pionowe łączenia są prawie niewidoczne, natomiast poziome są mocno zaznaczone i przylegają Schody boczne rozmieszczone są na każdej elewacji, bocznej i tylnej. Częściowo nieczynne, oświetlone na całej wysokości narożnym szklanym dachem.
Projektowanie wnętrz
A oto efekt niezwykłej renowacji przeprowadzonej wewnątrz pływalni. Celem było dochowanie wierności wersji z 1937 roku przy jednoczesnym poszanowaniu ograniczeń związanych ze standardami naszych czasów (higiena, bezpieczeństwo, dostęp dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej).
Ta staranna i spektakularna renowacja przywraca budynkowi pierwotną teatralność.
Połączenie białej kostki brukowej do połowy wysokości, otoczonej niebieską linią demarkacyjną i lastryko, potwierdza modernistycznego, higienicznego ducha tej architektury z lat 30. XX wieku.
Hasła tutaj, prostota, elegancja i ogólna harmonia.
Szklany dach (sufit i przeszklony dach z podwójnym spadkiem) dopasowuje się do wielkości basenu i odzyskuje funkcję naturalnego oświetlenia górnego.
Widok na galerie obsługujące poszczególne kabiny na dwóch piętrach. Ażurowe drzwi skrywające sprzęt przechowywany na poziomie basenu pomagają zachować elegancję miejsca.
Hol wejściowy
Podłoga i jasna opaska ścienna z „opus incertum” z jasnobeżowej kamionki porcelanowej.
Loggia oddzielająca wejście od wyjścia oraz zaokrąglona bryła, wyposażona w okna umożliwiające pełną widoczność wejść/wyjść oraz basenu.
Wokół basenu
Wokół chodnika dla kąpiących, z jednej strony miejscem na przechowywanie sprzętu, z drugiej loggiami z wnękami na ławki.
Schody
Schody prowadzące do pryszniców i korytarzy.
Korytarze i kabiny
Korytarze prowadzące do poszczególnych kabin z niebieskimi żelaznymi balustradami na gzymsach w kolorze niebieskim.
Balkony usytuowane na kondygnacjach przy wejściu służyły niegdyś jako trybuny dla publiczności podczas występów sportowych.
Inne szczegóły
Prysznice, oznakowanie i akcesoria.
Pozostał zegar, jedyna w swoim rodzaju „dekoracja wnętrza” basenu. Skocznia, która pierwotnie znajdowała się u jej stóp, już dawno zniknęła, ponieważ nie spełniała już standardów.
Alice Milliat (1884 - 1957)
Oto nowa nazwa pływalni "Leclerc" wybrana po konsultacjach i konsultacjach z Pantinois. Jednogłośny hołd dla jednej z wielkich działaczek międzynarodowego sportu kobiecego.
Wielokartowa sportsmenka, pływaczka, wioślarka i hokeistka na trawie, młoda panna młoda i bardzo szybko owdowiała Alice Milliat lubiła wioślarstwo, które uprawiała w klubie Fémina Sport w 14. dzielnicy Paryża. W 1915 została prezesem klubu.
Wtedy rozpoczęła się jej aktywizacja na rzecz promocji, uznania i dostępu kobiecego sportu na imprezach międzynarodowych, aw szczególności na igrzyskach olimpijskich.
W obliczu wielu odmów ze strony MKOl założyła w 1921 roku Międzynarodową Federację Sportu Kobiet i zaczęła organizować międzynarodowe zawody kobiet. Pod jego kierownictwem pierwsze Światowe Igrzyska Kobiet odbyły się w Paryżu w 1922 roku.
Rosnące sukcesy podczas czterech kolejnych Światowych Igrzysk zmusiły Międzynarodowy Komitet Olimpijski do zezwolenia kobietom na wstęp do najważniejszej kategorii współczesnych igrzysk olimpijskich: lekkiej atletyki.
W zamian zdecydował się oddać imprezy sportowe kobiet pod nadzór organizacji prowadzonych przez mężczyzn i doprowadził do wchłonięcia Federacji Sportu Kobiet przez Międzynarodową Federację Lekkoatletyczną.
W każdym razie Alice Milliat wygra swoją słuszną walkę o uznanie kobiecego sportu. Miasto Pantin słusznie oddaje mu hołd, kojarząc jego imię ze wspaniałym odnowionym basenem.
Basen Pantin był jednym z najnowocześniejszych basenów w regionie paryskim w latach 30. XX w. Prawdziwy dowód dynamiki architektury społecznej w dziedzinie obiektów użyteczności publicznej, pozostaje jednak dziś mało znany.
Nowa oranżeria Jacquesa Higelina , zbudowana wraz z renowacją basenu, tworzy teraz wyjątkowy zespół. Rzeczywiście oba obiekty komunikują się ze sobą i mają wspólny salon. Życzymy im sukcesów, na jakie zasługują.
Dzięki
Chciałem podziękować Emericowi Courteille, kierownikowi basenu Alice Milliat i całemu jego zespołowi za powitanie i życzliwość podczas mojej wizyty.
© Zdjęcia EG (o ile nie wskazano)